Πλούσια η Σιθωνία μας! Όχι μόνο σε παραλίες με κρυστάλινα νερά, αλλά και σε κάστρα, ναούς και ξωκλήσια, με πλούσια και λαμπρή ιστορία. Ελάτε λοιπόν μαζί μας για μια σύντομη ξενάγηση σε μερικά από αυτά!
Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών, Νέου Μαρμαρά
Η κύρια εκκλησία του χωριού με πολλά κειμήλια από την χαμένη πατρίδα και ένα μοναδικό επιτάφιο που διατηρείται άθικτος εδώ και δεκαετίες.
Ξωκλήσι Προφήτη Ηλία
Λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο ή με σύντομη πεζοπορία προς το λόφο πάνω από τον Νέο Μαρμαρά, βρίσκεται το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Περιτριγυρισμένο από πεύκα, αυτό το μέρος προσφέρει εκπληκτική πανοραμική θέα στην κοιλάδα και τη θάλασσα. Το ηλιοβασίλεμα είναι μια αξέχαστη εμπειρία!
Ανοιχτό όλη την ημέρα.
Το μοναστήρι του Αγίου Γρηγορίου
Δεν κατοικείται πλέον, αλλά μπορεί κανείς να περιπλανηθεί γύρω από τις εγκαταστάσεις του.
Το Κάστρο της Τορώνης
Ερείπια μεσαιωνικής οχύρωσης στο ακρωτήριο Λήκυθος, στο νότιο άκρο της παραλίας της Τορώνης στη Χαλκιδική.
Στη χερσόνησο ανασκάφηκαν ίχνη κατοίκησης από την πρώιμη εποχή του Xαλκού (3η χιλιετία π.X.) και λείψανα σπιτιών της πρώιμης εποχής του Σιδήρου (11ος – 8ος αι. π.X.). Κατά την αρχαιότητα εκεί βρισκόταν η μια από τις δυο ακροπόλεις της Tορώνης με ισχυρό τείχος. Ο Θουκυδίδης αναφέρει λεπτομέρειες για την οχύρωση των Σπαρτιατών στη Λήκυθο και αναφέρει ότι εκεί υπήρχε ναός της Aθηνάς.
Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε από τους Χαλκιδείς τον 8ο π.Χ. αιώνα και εξελίχθηκε σε μια από τις πιο σημαντικές αρχαιοελληνικές πόλεις της Βορείου Ελλάδας. Αποτελούσε δε μήλον της έριδος μεταξύ Λακεδαιμονίων και Αθηναίων. Αργότερα, σε όλη τη Βυζαντινή περίοδο υπήρχε στη χερσόνησο ισχυρό κάστρο, χτισμένο ως επί το πλείστον με υλικό από την αρχαία ακρόπολη.
Ο οικισμός που είχε αναπτυχθεί στη χερσόνησο και το κάστρο καταστράφηκαν κάποια στιγμή τον 15ο ή 16ο αιώνα. Η περιοχή πρέπει να υπέφερε πολύ από τις επιθέσεις των πειρατών και να βρισκόταν σε παρακμή από πολύ πιο πριν, ενώ τον 14ο αιώνα ανήκε στο Άγιο Όρος.
Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Αγίου Αθανασίου
Τρίκλιτη βασιλική του 5ου αιώνα. Βρίσκεται μέσα στο μικρό έλος, δίπλα στον αυτοκινητόδρομο απο την Τορώνη προς το Πόρτο Κουφό.
Η εκκλησία καταστράφηκε από φωτιά τον 6ο αιώνα και στη θέση της οικοδομήθηκε άλλος, μικρότερος ναός.
Το ξωκλήσι του Άγιου Γεωργίου
Το ξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου είναι κτισμένο πάνω στο μεσαίο κλίτος τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής εκκλησίας του 5ου αιώνα, η οποία πρέπει να καταστράφηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. μαζί με τον σημαντικότερο οικισμό της εποχής. Ο οικισμός άρχισε να εμφανίζεται στα Ελληνιστικά χρόνια (3ος – 2ος αι. π.Χ.) και να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς στους λόφους βόρεια του Αγ. Γεωργίου.
Η παλαιοχριστιανική βασιλική πάνω στην οποία είναι κτισμένο σήμερα το ξωκλήσι, σύμφωνα με τα ευρήματα της ανασκαφής του 1971 που βλέπουμε σήμερα, ήταν μια όμορφη εκκλησία η οποία χωριζόταν σε τρία κλίτη, με τρία ζεύγη μαρμάρινες κολώνες και είχε μαρμάρινο ψιλοδουλεμένο τέμπλο. Νότιο-ανατολικά του ναού εκτείνονταν το νεκροταφείο του τότε οικισμού από το οποίο βρέθηκαν δυο μεγάλοι, κτιστοί, θολωτοί τάφοι. Με τις ανασκαφές του 1979 αποκαλύφθηκε και ένα ρωμαϊκό λουτρό, το οποίο ίσως να χρησιμοποιήθηκε και σα βαπτιστήριο.
Το 1981 η 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων διενήργησε ανασκαφές 60μ. βόρειο-δυτικά της βασιλικής του Αγ. Γεωργίου και βρέθηκε ο κεντρικός ναός του οικισμού. Αποτελεί σήμερα τον πλέον αξιόλογο επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο του Δήμου Σιθωνίας και έναν από τους σημαντικότερους ολόκληρης της Χαλκιδικής
Άγιος Νικήτας
Ο ναός του Άγιου Νικήτα βρίσκεται στη μέση του χωριού Νικήτη. Χτισμένος το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ο Αγίος Νικήτας είναι από τα παλαιότερα και σημαντικότερα κτήρια της περιοχής. Η ιστορία του ναού είναι συνυφασμένη με την ιστορική εξέλιξη του οικισμού, τα πάθη, τις χαρές και τα δράματα των κατοίκων.
Κοίμηση της Θεοτόκου
Ανατολικά του Νέου Μαρμαρά βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου. Είναι μέρος που εξαρτάται από το Μοναστήρι Γρήγορου, και χτίστηκε το 1865.
Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Σωφρονίου
Κτίσμα που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 5ου αιώνα μ.Χ. Η τρίκλητη ξυλόστεγη παλαιοχριστιανική βασιλική του “Σωφρονίου” συγκροτεί ένα μεγάλο παλαιοχριστιανικό συγκρότημα. Με υπέροχα ψηφιδωτά και το σπάνιο υψηλής ποιότητας πολύχρωμο μαρμαροθέτημα, με κίονες και κιονίσκους, με πεσσούς και θωράκια, που πρόσφατα επανατοποθετήθηκαν από συντηρητές της εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων. Αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών του Δήμου μας κυρίως κατά την θερινή περίοδο. Το όνομα του συγκροτήματος οφείλεται σε μια από τις επιγραφές που σώζονται στο ναό με το όνομα του επισκόπου Σωφρονίου.
Σας προτείνουμε επίσης να επισκεφθείτε το Μετόχι της Μονής Ξηροποτάμου στη Σάρτη, καθώς και τα λείψανα του Αρχαίου Ναού και τους ανεμόμυλους στη Συκιά.